Plan je bezoek
Educatie en natuur
Als je even bij wilt komen van al het klimmen en klauteren in Animazia, neem dan een kijkje bij de naakte molratten (Heterocephalus glaber). Het is niet echt een knapperd, maar wie ziet dat nu in het donker…
Kenmerken
Leefwijze
Status
UiterlijkDe naakte molrat is met zijn roze kale huid niet erg knap, maar er is toch niemand die het ziet. Zelfs de andere molratten niet. De molratten hebben kleine zwarte kraaloogjes waar ze bijna niks mee zien. Om toch hun weg te vinden onder de grond hebben de molratten tastharen die op hun snuit, oogleden en onder hun poten zitten.
LeefomgevingNaakte molratten komen voor onder de grond in Kenia, Somalië en Ethiopië. In deze landen wordt het soms extreem warm, maar voor de naakte molrat is dit geen probleem. In de ondergrondse tunnels komt geen daglicht, hierdoor hebben de molratten geen dag-nachtritme is. Door deze duisternis vertrouwen ze volledig op horen, tast en reuk.
VoedingNaakte molratten zijn erg slim. De wortels en knollen die ze eten worden alleen aangevreten en niet volledig opgegeten. Hierdoor groeit de plant weer aan en hoeven ze niet te verhuizen voor nieuw voedsel. Ook eten naakte molratten hun eigen poep. Dit klinkt smerig, maar wortels en knollen zijn moeilijk te verteren. Door hun eigen poep te eten, kunnen ze meer voedingsstoffen uit hun voedsel halen. Met name de poep van de koningin is erg belangrijk. Door haar poep krijgen de andere molratten het hormoon oestrogeen binnen. Door dit hormoon kan de koningin haar moederinstinct doorgeven aan de andere molratten die voor haar jongen zorgen.
VoortplantingNaakte molratten hebben een speciale manier van voortplanten. Er is maar een vrouwtje (de koningin) die de jongen krijgt. Zij paart met een selectief groepje mannen naar keuze om zo de kolonie gezond te houden. Het krijgen van de jongen is een proces wat steeds doorgaat. Na de bevalling zit de taak van de koningin erop en verzorgen de andere molratten de jongen en zal zij na twee weken weer drachtig worden. Gemiddeld krijgt een koningin in haar leven wel 900 jongen.
GedragNaakte molratten leven in groepen bestaande uit een koningin en werkers. Deze manier van samenleven komt op de molratten na, alleen voor bij insecten. De koningin krijgt de jongen en stuurt de werkers aan. De werkers verzorgen de jongen, graven de tunnels en houden ze schoon. Soms kan het voorkomen dat de koningin van de troon wordt gestoten. Wanneer dit gebeurd zullen de vrouwen in de kolonie beginnen te vechten. Deze gevechten zijn vaak erg bloederig en lopen fataal af. Uiteindelijk wordt er een koningin gekozen en keert de rust weer terug.
StatusDe naakte molrat is niet bedreigd, maar door hun aparte en speciale leefwijze zijn deze dieren erg populair in laboratoria voor onderzoeken. Zo worden de molratten gebruikt in onderzoeken tegen kanker en zijn cosmetica bedrijven erg nieuwsgierig naar hun langdurige jeugd.
BijzonderhedenNaakte molratten zijn boeiende dieren voor onderzoekers. De cellen van de molratten verouderen niet snel waardoor de diertjes soms wel 35 jaar oud worden (dit is ontzettend oud voor een knaagdier). Hoe de molratten zo jeugdig blijven is voor veel onderzoekers nog altijd een raadsel. Wel zijn er een paar ontdekkingen gedaan. Zo is de celdeling van de molratten anders dan bij anderen dieren en krijgen ze geen kanker. De cellen van de molratten maken een speciaal soort suiker (hyaluron) aan. Door dit suiker verouderen de cellen bijna niet. Veel cosmetica bedrijven gebruiken dit suiker in speciale crèmes. Want wie wil er nu niet zo jeugdig als een naakte molrat uitzien… Ook zijn de naakte molratten ongevoelig voor pijn die wordt veroorzaakt door hitte. Hierdoor hebben ze geen last van de hitte die in de tunnels kan ontstaan.
