Uitsterven dreigt opnieuw voor gouden leeuwaap

Het had niet veel gescheeld of in het wild leefde geen enkel gouden leeuwaapje meer. Dankzij één van de grootste herintroductieprojecten van dierenparken ooit is voorkomen dat deze apensoort voorgoed verdween. En nu wordt het lot van dit aapje opnieuw op de proef gesteld... 

In Jungola, de tropische wereld van WILDLANDS, vallen verscholen tussen het junglegroen vier grote apenkoppen op. Het zijn massieve beelden die een deel van de overblijfselen vormen van de Apenruïne. Hier wordt de natuur langzaamaan meester van een vervallen gebied waar keizertamarins (met die grappige snorretjes), witgezichtsaki’s en de bedreigde gouden leeuwaapjes (Leontopithecus rosalia) leven.

(Tekst loopt door onder de foto)

En vanwege die laatste apensoort werkt WILDLANDS samen met ‘Save The Golden Lion Tamarin’. Het doel van deze stichting is dat er in 2025 minstens 2000 gouden leeuwaapjes in een gebied van 10 bij 25 kilometer verbonden en beschermd bos leven. Met verbonden bos wordt bedoeld dat al deze apen in een bepaald gebied met elkaar in contact kunnen staan. Nu is dat in het Braziliaanse regenwoud, waar de soort voorkomt, dankzij grootschalige houtkap niet het geval. Het leefgebied van de gouden leeuwaapjes is dus versnipperd.

Door de versnippering ontstaan er kleinere apengroepen. Die groepen komen elkaar immers niet meer tegen.
Het vinden van een partner wordt lastig en kan vaak alleen in je eigen groep. Dat komt de genetische variatie dan weer niet ten goede; inteelt ligt op de loer. Groepen worden daardoor vatbaarder voor ziektes en dáár zit nu net het grote gevaar. Want het voortbestaan van deze feloranje aapjes wordt momenteel geteisterd door gele koorts.

Aapjes vaccineren
Gele koorts is een koortsvariant die voorkomt in Afrika en Zuid-Amerika. Verspreiding komt door muggen, die deze ziekte bij zich dragen. Voor zowel mensen als dieren is deze tropische ziekte zeer gevaarlijk. Gele koorts varieert van een mild griepje tot een ernstige en vaak fatale vorm. Jaarlijks overlijden er zo’n 60.000 mensen aan deze ziekte. De ziekte maakt erg veel slachtoffers, de gouden leeuwaapjes maken zelfs geen schijn van kans.

Dierenparken zetten zich in voor bedreigde diersoorten en willen voorkomen dat ze uitsterven. De stichting Save The Golden Lion Tamarin noemt het van levensbelang voor de gouden leeuwaap dat er voor deze dieren een vaccinatieprogramma wordt uitgerold.
Het WNEF, het goede doelenprogramma van WILDLANDS, doet daarom een forse financiële bijdrage.

Dankzij deze steun kan de stichting mensen inzetten die in 2023 vijfhonderd gouden leeuwaapjes, van de 4800 die er nog in het wild voorkomen, moeten vaccineren. Had WILDLANDS deze bijdrage niet gedaan, werd de klus niet geklaard en kregen de aapjes sowieso geen vaccinatie. De inspanningen komen echter niets te vroeg, ook omdat de ziekte al een derde van de totale populatie gouden leeuwaapjes heeft uitgeroeid.

(tekst loopt door onder de foto)

Succesvol verleden

Op deze manier blijft de gouden leeuwaap een bedreigde diersoort waar het dierenpark in Emmen zich voor inzet. Een halve eeuw geleden, toen er naar schatting nog maar 200 van deze aapjes in het wild leefden, deed het Noorder Dierenpark dit namelijk ook al. De soort dreigde in de jaren ’80 voorgoed uit te sterven. Dierenparken hebben een fokprogramma opgezet en geprobeerd het tij te keren. Dat programma sloeg aan. Zo goed, dat in 1992 zes gouden leeuwaapjes vanuit het Noorder Dierenpark zijn uitgezet in een speciaal daarvoor aangelegd reservaat in Brazilië.

In dat reservaat moesten de dieren leren overleven. Dat ging in stapjes. De apen waren immers gewend om op vaste plekken door dierverzorgers te worden gevoerd. Ze leerden in Brazillië zelf vruchten zoeken, aan boomhars te peuteren en kleine reptielen te vangen. Toen dat steeds beter ging, mochten de aapjes het oerwoud verkennen. Ze werden gemonitord, zodat onderzoekers wisten waar in de jungle de dieren zich bevonden. Een paar jaar geleden ontving het Emmer dierenpark bericht over een toen zeventien jaar oude gouden leeuwaap, die via de monitors was gespot. Het bleek te gaan om een al oude maar gezonde dochter van een gouden leeuwaapje uit Emmen.